“We Can’t Protest So We Pray”

“We Can’t Protest So We Pray”: Anguish in Amhara During Ethiopia’s State of Emergency

Woman and child outside a Gonder church with crosses marked in ash on foreheads. Credit: James Jeffrey/IPS

Woman and child outside a Gonder church with crosses marked in ash on their foreheads. Credit: James Jeffrey/IPS

BAHIR DAR, Apr 17 2017 (IPS) – As dawn breaks in Bahir Dar, men prepare boats beside Lake Tana to take to its island monasteries the tourists that are starting to return.

Meanwhile, traffic flows across the same bridge spanning the Blue Nile that six months ago was crossed by a huge but peaceful protest march.

“They were waiting for an excuse to shoot.” –Priest in Bahir Dar

But only a mile farther the march ended in the shooting of unarmed protesters by security forces, leaving Bahir Dar stunned for months.

Events last August in the prominent Amhara cities of Bahir Dar (the region’s capital) and Gonder (the former historical seat of Ethiopian rule) signalled the spreading of the original Oromo protests to Ethiopia’s second most populace region.

By October 9, following further disasters and unrest, the ruling Ethiopian People’s Revolutionary Democratic Front party declared a six-month state of emergency, which was extended at the end of this March for another four months.

Ethiopian national flags and regional Amhara flags flutter along the bridge over the Blue Nile on the road going east from Bahir Dar that the protesters took last year. Credit: James Jeffrey/IPS

Ethiopian national flags and regional Amhara flags flutter along the bridge over the Blue Nile on the road going east from Bahir Dar that the protesters took last year. A mile on from the bridge the peaceful march descended into tragedy with shots fired into the crowd. Credit: James Jeffrey/IPS

On the surface, the state of emergency’s measures including arbitrary arrests, curfews, bans on public assembly, and media and Internet restrictions appear to have been successful in Amhara.

Now shops are open and streets are busy, following months when the cities were flooded with military personal, and everyday life ground to a halt as locals closed shops and businesses in a gesture of passive resistance.

Speaking to residents, however, it’s clear discontent hasn’t abated. Frustrations have grown for many due to what’s deemed gross governmental oppression. But almost everyone agrees that for now, with the state of emergency in place, there’s not much more they can do.

“Now it’s the fasting period before Easter, so people are praying even more and saying: Where are you God? Did you forget this land?” says Stefanos, who works in Gonder’s tourism industry, and didn’t want to give his name due to fear of arrest by the Command Post, the administrative body coordinating the state of emergency.

“Because people can’t protest, they are praying harder than ever.”

The four-month extension to the state of emergency contains less sweeping powers than before. Now police need warrants to arrest suspects or search their homes, and detention without trial has officially been ended. But grievances remain about what happened before.

“Someone will come and say they are with the Command Post and just tell you to go with them—you have no option but to obey,” Dawit, working in Gonder’s tourism industry, says of hundreds of locals arrested. “No one has any insurance of life.”

Outside Gonder churches, beggars line streets hoping for alms. Credit: James Jeffrey/IPS

Outside Gonder churches, beggars line streets hoping for alms. Credit: James Jeffrey/IPS

Locals recall how if young men gathered in too large a group they risked getting arrested.

“The regime has imprisoned, tortured and abused 20, 000-plus young people and killed hundreds more in order to restore a semblance of order,” says Alemante Selassie, emeritus law professor at the College of William & Mary and Ethiopia analyst. “Repression is the least effective means of creating real order in any society where there is a fundamental breach of trust between people and their rulers.”

Across Gondar, many unemployed men seek distraction by chewing the plant khat, a stimulant that motivates animated conversation about security force abuses and the dire local economic situation.

“If you kill your own people how are you a soldier—you are a terrorist,” says 32-year old Tesfaye, chomping on khat leaves. “I became a soldier to protect my people. This government has forgotten me since I left after seven years fighting in Somalia. I’ve been trying to get a job here for five months.”

Beyond such revulsion and frustration, some claim the state of emergency has had other psychological impacts.

“Continued fear and distrust of the [ruling] regime by the Ethiopian people,” says Tewodrose Tirfe of the Amhara Association of America. “Continued loss of hope for a better form a government where basic human rights of the Ethiopians are respected.”

For many the memories of what happened during protests last summer are still raw, especially for Bahir Dar residents.

Tens of thousands gathered in Bahir Dar’s centre on August 7 before marching along the main northeast-running road out of the city toward the Blue Nile River, carrying palm tree leaves and other greenery as symbols of peace.

After crossing the bridge there are various versions about what happened next.

Some say a protester attempted to replace Ethiopia’s current federal national flag flying outside a government building with the older, pan-Ethiopian nationalistic flag—now banned in Amhara—an argument ensued and the guard shot the protester.

Others say that protesters threw stones at the building—the guard fired warning shots in the air—then protesters tried entering the compound—the guard fired at them.

But there is less uncertainly about what happened next.

“Security forces suddenly emerged from buildings and shot into the march for no reason,” says an Ethiopian priest, who spoke on condition of anonymity. “They were waiting for an excuse to shoot.”

It’s estimated 27 died that day, the death toll rising to 52 by the end of the week. A total of 227 civilians have died during unrest in the Amhara region, according to government figures, while others claim it’s much higher.

“Two people on my right side dropped dead,” says 23-year-old Haile, marching that day. “One had been shot in the head, one in the heart.”

Such violence was unprecedented for Bahir Dar, a popular tourist location, known for its tranquil lake and laid-back atmosphere.

“The city went into shock for months,” says the Ethiopian priest.

But as the months have passed, normal daily life has gradually reasserted itself.

“People are tired of the trouble and want to get on with their lives,” says Tesfaye, a tour operator. “But, then again, in a couple of years, who knows.”

Many criticise the government for failing to address long-term structural frictions between Ethiopia’s proclaimed federal constitution and an actual centralist developmental state model, as well as failing to resolve—with some saying it actively stokes—increasing ethnic tensions.

“Three years ago I went to university and no one cared where you were from,” says Haile, a telecommunication engineer in Bahir Dar. “Now Amhara and Tigray students are fighting with each other.”

“Federalism is good and bad,” says Haile’s friend Joseph, who is half Tigrayan and half Amhara. “Ethiopia has all these different groups proud of their languages and cultures. But [on the other hand] even though my father is Tigray, I can’t go and work in Tigray because I don’t speak Tigrayan.”

Joseph pauses to consider, before continuing.

“This government has kept the country together, if they disappeared we would be like Somalia,” he says. “All the opposition does is protest, protest, they can’t do anything else.”

Finding such a view in Gonder is much harder.

“The government has a chance for peace but they don’t have the mental skills to achieve it,” says tourist guide Teklemariam. “If protests happen again they will be worse.”

The main road between Gonder and Bahir Dar winds up and down steep hillsides, surrounded by mountains, cliffs and tight valleys stretching to the horizon.

Ethiopia’s vertiginous topography has challenged foreign invaders for centuries. But it’s potentially a headache for domestic rulers too, added to which militarism is a traditional virtue in the Amhara region.

In Gonder, men talk admiringly of an Amhara resistance movement which conducted hit-and-run attacks on soldiers when they occupied the city, before withdrawing into the surrounding mountains.

“The farmers are ready to die for their land,” the Ethiopian priest says. “It’s all they have known, they have never been away from here.”

According to Gonder locals, armed farmers have been fighting Ethiopian security forces for months.

“I saw dozens of soldiers at Gonder’s hospital with bullet and knife wounds,” says Henok, a student nurse, who took part in the protests. “The government controls the urban but not the rural areas.”

Off the main streets in Gonder, Ethiopia, poverty becomes starker. Credit: James Jeffrey/IPS

Off the main streets in Gonder, Ethiopia, poverty becomes starker. Credit: James Jeffrey/IPS

Young men like Henok talk passionately of Colonel Demeke Zewudud, a key member of Amhara resistance arrested by the government in 2016, and even more so about Gobe Malke, one of the leaders of the farmer insurrection until he was killed this February, allegedly at the hands of his cousin in the government’s payroll.

“If the government wants a true and real form of stabilization, then it should allow for a true representative form of governance so all people have the representation they need and deserve,” Tewodrose says.

“But the concern of the TPLF is the perception from the international community, so they can continue to receive and misuse foreign aid.”

In his role with the Amhara Association of America, Tewodrose presented a report to a U.S. House of Representatives Committee on Foreign Affairs hearing March 9 about “Democracy Under Threat in Ethiopia”. The report also detailed 500 security forces killed during fighting in Amhara—Gonder locals claim many more.

“Before I die I just want to see Ethiopia growing peacefully and not divided by tribes,” says 65-year-old grandmother Indeshash, housebound in Gonder due to ongoing leg problems. “If my legs worked I would have protested.”

Why Did Gondar Revolt?

 | The Guardian

From uneven development to authoritarian government, the morass of issues facing the city of Gondar offer a snapshot of Ethiopia’s wider problems

A coach torched by protesters during anti-government unrest in Gondar, Ethiopia
A coach torched by anti-government protesters in Gondar, Ethiopia. 

In Gondar, a city in Ethiopia’s northern highlands, a lone tourist pauses to take a photo of a fortress built more than two centuries ago. Nearby, past a row of gift shops, lies the wreck of a coach torched during unrest in August.

Gondar, known as “Africa’s Camelot”, was once the centre of the Ethiopian empire – at a time when that empire was defined mainly by Amhara traditions.
Today, the city is facing new tensions that have a complex history. A territorial dispute between elites here in the Amhara region and those in neighbouring Tigray has been simmering for at least 25 years.

Tigrayans have been accused by opponents of wielding undue influence over Ethiopia’s government and security agencies since 1991. In recent months, these and other grievances have led to protests, strikes, vandalism and killings in Gondar, causing a drastic reduction in foreign visitors to the tourism-dependent city and an exodus of fearful Tigrayans.

Shops and schools have reopened in Gondar, after the authorities reasserted control in urban areas by declaring a state of emergency on 8 October. But sporadic clashes with the military continue in the countryside.
“We don’t feel like it is our country. We feel like it is the time when the Italians invaded. We are like second-class citizens,” says a prosperous local businessman. Like all interviewees, he requested anonymity due to fear of reprisals from the authorities. Europeans never colonised Ethiopia, but Mussolini’s army occupied the country from 1936 to 1941.

Gondar’s predicament is a microcosm of Ethiopia’s: a toxic brew of uneven development, polarised debate amid a virtual media vacuum, contested history, ethnic tensions, a fragmented opposition and an authoritarian government. Ethiopia’s rulers show few signs of being able to solve the morass of problems, which many believe the government itself caused.

Trouble began in Gondar in July 2015, when word went around that the authorities intended to arrest Col Demeke Zewdu, a former rebel and retired military officer.When security forces tried to arrest Zewdu, who is a member of a committee campaigning over the contested Wolkait territory, armed Amharas protected him and several people, including security officers, were killed.

Wolkait is an administrative district in Tigray that borders Amhara. The committee says Wolkait and others areas were taken out of Gondar’s control by the Tigrayan People’s Liberation Front in 1992, when Ethiopia was divided into a federation along ethno-linguistic lines. Allied rebels led by the TPLF, who unseated a military regime in 1991, introduced the system and still monopolise power.

Critics of the committee point out that a 1994 census found more than 96% of the people of Wolkait were Tigrayan , and that the complaints of annexation stem from the town of Gondar, not the district itself. The activists say the TPLF moved Tigrayans into the area during the rebellion.

The issue struck a chord in Gondar. After Demeke’s arrest, rural militiamen paraded through the city on 31 July, firing bullets into the air during a large, peaceful demonstration. It is thought that the demonstration was facilitated by the Amhara wing of the TPLF-founded Ethiopian People’s Revolutionary Democratic Front (EPRDF) – a four-party coalition that, along with allied organisations, controls all the country’s legislative seats.

A Tigrayan lecturer at Gondar University said he abhors Ethiopia’s ethnicised politics and believes jostling between the Amhara and Tigrayan EPRDF wings lay behind the Gondar violence. The TPLF is the predominant party in the EPRDF, and Amhara National Democratic Movement politicians are seeking greater power, he said. “I don’t believe in parties which are organised on ethnicity. I prefer it to be based on the individual.” An end to ethnic politics would make a resolution of the Wolkait issue possible, he believes.

Among activists from Amhara, disavowal of the ethnicity-based system is at the crux of disagreements over how to oppose the EPRDF. Because federalism formally protects the rights of communities marginalised during previous eras, when Ethiopia was a unitary state, promoting national unity at the expense of ethnic autonomy is often cast as regressive.

Groups promoting Amhara identity within a democratised federation are therefore at odds with those focused on national cohesion, according to Wondwesen Tafesse, a commentator on Amhara issues. “Since most diaspora Amharas support Ethiopianist political parties, they seem to have this fear in the back of their mind that a resurgent Amhara nationalism, and the possible emergence of a strong Amhara political organisation, might undermine their political designs,” said Wondwesen.

In the weeks after Demeke’s detainment, there was more unrest, amid allegations that Tigrayan businesses were being targeted and Tigrayans attacked. People in Gondar say the companies were targeted because of their connections with the regime, rather than the owners’ ethnicity.

Amba Giorgis town in the North Gondar district of Ethiopia’s Amhara region
Amba Giorgis town in the North Gondar district of Ethiopia’s Amhara region. A territorial dispute has recently caused clashes between farmers and the military

Unrest in Amhara was preceded by protests by the Oromo, Ethiopia’s largest ethnic group, who also complain of marginalisation and repression. In response, the government has reshuffled officials – and intensified repression. During the state of emergency, the government has sent at least 24,000 people to camps for indoctrination under rules that allow the suspension of due process. According to the Association for Human Rights in Ethiopia, security forces killed some 600 demonstrators over the past year.

Since the beginning of November, a new federal cabinet has been announced and similar changes made in the Amhara government. But while maladministration and corruption were tagged as the pre-eminent problems, there is little evidence of officials being punished, or of policy reforms. An Amhara government spokesman said systemic changes were not required.

In August, on the outskirts of Gondar near Demeke’s neighbourhood, a crowd looted Baher Selam hotel. It was targeted following a rumour that the Tigrayan security officers allegedly involved in the operation to arrest the colonel were staying there.

Near the wrecked hotel, an elderly lady was roasting coffee beans. On the morning of the incident she was coming home from church when she heard gunshots.Business has since declined and large numbers of unemployed young people have been mobilised against the government, she said.

People here believe Wolkait was part of Gondar throughout history. “If they take that place, where else are they going to take?” the woman asked. “The situation is not going to go back to normal. If you light a match, it’s small – but it can burn a whole area.”

መረጃና ጥቅሙ

Achamyeleh Tamiru

የወያኔ ድርጅታዊና ስርዓታዊ ሞዴል ቁሳቁሳዊ ግብዓቶችን ሙሉ በሙሉ በመቆጣጠር ጉልበት ማግኘት ላይ የተመሠረተ ነው። ይህ ሞዴል እስከ ዛሬ በሰው ልጅ ታሪክ ውስጥ በነበሩት ስልጣኔዎች ሁሉ የሰራሞዴል ነው። የሞዴሉ ጽንስ ሀሳብ እንደሚከተለው ነው። ቁሳቁሱን የተቆጣጠረ አካል ሁኔታዎች ወዴት እንደሚያመሩ መቆጣጠር ይችላል የሚል መነሻን ያደርጋል። የቁጥጥሩ ስርዓት የሚከናወነው ደግሞ የመረጃ ስርጭትን በመቆጣጠር ሲሆን ይህንን ለማድረግ በቁጥጥር ስር ያለውን አካላዊ መሳሪያ ሁሉ ይጠቀማል። ይህ የተለመደ ሁኔታ ነው።

ዛሬ ላይ ግን መሳሪያ ብቻ ይረዳል ማለት ዘመኑን የዋጀ አስተሳሰብ አይደለም። ምንም እንኳን ይቺን የአሁኗን ቅጽበት የሚቆጣጠረው ብረቱን የያዘው አካል ቢሆንም የምትቀጥለውን ደቂቃ ወይም ሰዓት ዕጣ ፈንታ የሚወስነው ግን መረጃውን የሚቆጣጠረው አካል ነው።

እስከ አለፉት ሁለትና ሶስት አስርት ዓመታት ድረስ መሳሪያውን የያዘው የሚተላለፈውን መረጃ ይወስን ነበር። ከተወሰነ ጊዜ ወዲህ ግን ይህ ሁኔታ ተቀይሯል። ዛሬ መረጃን መቆጣጠር ማለት ተደማጭነት መኖር ማለት ነው። መረጃ ካለህ ሰው ሊሰማህ ይፈልጋል። መረጃ ከሌለህ የለህም። መረጃ ከሌለህ ማንም ሊሰማህ አይፈልግህም። ማንም ሊሰማህ ካልፈለገ ምንም መስራት አትችልም። ይህ ማለት እንግዲህ የአድማጭ መልካም ፈቃድ የሚገኘው በመረጃ ነው ማለት ነው። አንድ ሰው ሌላውን ለማዳመጥ መልካም ፈቃድ ከሌለው በመሳሪያ አስገድደህ ሙሉ ቀን ስብሰባ ላይ ብታውለው፤ ሙሉ ቀን በሬዲዮና በቴሎቭዥን ብትለፈልፍ ምንም የምታመጣው ለውጥ የለም። በርግጥ ሰውን ያለፍላጎቱ አግተህ ፖለቲካ በመጥመቅ ጊዜያዊ ግንዛቤ መፍጠር ይቻል ይሆናል። ይህ በሚሊዮን ብር የተገነባው ግንዛቤ ግን በአንድ የፌስቡክ መልዕክት ሊፈርስ ይቻላል።

ይህ እንዲሆን ትክክለኛ መረጃ ያስፈልጋል። ትክክለኛ መረጃ መሰብሰብ ከሁሉ አስቀድሞ ለራስ አስፈላጊ ነው። እያንዳንዱ ሰው ቢያንስ ራሱን ነጻ ለማውጣት የሚያስችል ፍላጎትና አቅም አለው። ሆኖም የያንዳንዱ ሰው ፍላጎትና አቅም ብቻውን ነጻነት አያመጣም። ፍላጎትና አቅም በመረጃ ታጅለው ጣምራ መሆን አለባቸው።

መረጃ ሲጠራቀምና ጣምራ ሲሆን አቅምና ፍላጎትን አቀጣጥሎ ወደተፈለገበት የሚያደርስ ነዳጅ ነው። ትክክለኛ መረጃ ወደነጻነት ሲያደርስ የተሳሳተ መረጃ ነጻነትን ያስነጥቃል። አንድ ሃላፊነት የሚሰማው ሰው ለቤተሰቡ፣ ለጎረቤቱ፣ ለማኅበረሰቡ፣ ለሃገሩ ሊያደርግ የሚችለው አነስተኛው ነገር፣ ያለውን ትክክለኛ መረጃ ለሁሉም ማካፈል ወይንም ለሁሉ ወደሚደርስበት የመረጃ ቋት መላክ ነው። በየትኛውም መንገድ መረጃ ያገኘ ሰው ለነጻነቱ የሚችለውን እንዲያደርግ የሰው ተፈጥሮ ያስገድደዋል። ባጭሩ በባርነት እየኖርን ያለነው ሁላችንም ተባብረን የጋራ የመረጃ ቋት ባለመፍጠራችን ወይንም ያወቅነውን ትክክለኛ ነገር ለሁሉም ባለማሳወቃችን ነው።

ያየውንና የሚያውቀውን ትክክለኛ መረጃ የሚደብቅ ሰው ሃላፊነት የማይሰማው ሰው ነው። እውነቱን የሚደብቅ ሰው ለሰው ጥሩ የሚያስብ ሰው አይደለም። አውቆም ሆነ ሳያውቅ የውሽት መረጃ የሚያጋራ ሰው ደግሞ የሰውን ጥፋት የሚሻ ተልኮለኛ ሰው ነው። የግራ ፖለቲካ ወደ አገራችን ከገባ ወዲህ እኛ አገር አንዱ ትልቁ ችግር የተንኮለኛና ሴረኛ ሰዎች መብዛት ነው። ያ ደዌ ከትውልድ ትውልድ እየተላለፈ የዛሬው ትውልድ በሽታም ሆኗል። ካለፉት አርባ አመታት ወዲህ ባዳበርነው የፖለቲካ ባህል መረጃን መደበቅ ወይም ስህተት የሆነን መረጃ ማስተላለፍ እንደባህል ሆኗል። ለዚያም ነው የግራ ፖለቲካ ባህል ወደ አገራችን ከገባ ጀምሮ አለመተማመን ባህላችን የሆነው። ይሄ የፖለቲካ ባህል እውነት ቢነገርም በጥርጣሬ ለማየት እንድንገደድ አድርጎናል። በዚህም የተነሳ ዛሬ ችግራን ብዙ ሆኗል።

በሶማሌና በአፋር ባህል ውስጥ ግን የሚደነቅ የመረጃ ልውውጥ ባህል አለ። ለሶማሌና ለአፋር መረጃ የነፍስ ያህል ነው። እንደሚታወቀው የዘላን ህይወት ዛሬ እዚህ ነገ እዚያ ነው። ዘላን ከአንዱ ቦታ ተነስቶ ወደሌላው ቤተሰቡን፣ ከብቱንና ባጠቃላይ በዚህች አለም ላይ ያለውን ሁሉ ይዞ በረሃውን አቋርጦ ሲሄድ ስለሚያጋጥመው ነገር ምንም የሚያውቀው ነገር የለም። በመዳረሻ ቦታው ውሃው ደርቆ ከሆነ ሁለት ቀን ተጉዞ እዚያ ሲደርስ ጉድ ሊሆን ይችላል። ቤተሰቡ ሊያልቅበት ይችላል። በዚያ መንገድ ላይ ሽፍቶች ወይም ተቀናቃኝ ጎሳዎች ካሉ ካላወቀው ከነቤተሰቡ ያልቃል። ስለዚህ ምንም ሌላ የመገናኛ መሳሪያ በሌለበት አንድ አፋር ወይም ሶማሌ በአካባቢው ስላለው ሁኔታ በየቀኑ በትክክል ማወቅ አለበት። የተሳሳተ መረጃ ካለው አለቀለት። የዚህ ችግር መፍትሄ በነዚህ ጎሳዎች ባሕል ውስጥ አለ። ይኸውም መረጃን በትክክል ለጎሳቸው አባል ለሆነ ሰው በትክክል ማስተላለፍ ነው።

ሁለት አፋሮች መንገድ ላይ ወደ ተቃራኒ አቅጣጫ ሲሄዱ ከተገናኙ ይቆሙና፣ ዱላቸውን መሬት ላይ ተክለው ተደግፈው መረጃ ይለዋወጣሉ። የመረጃ ልውውጡ ስርዓት አለው። አንዱ ሲናገር ሌላኛው እህ! እህ! እህ! እህ! እያለ ከማዳምጥ በስተቀር አያቋርጠውም። መንገድ ላይ ያለውን አደጋ፣ የማን ቤተሰብ የት ጋ እንዳለ፣ የትኛው የውሃ ምንጭ እንደደረቀ፣ ሌላም ሌላም ነገር ይነግረዋል። ተራው ሲደርስ ያኛውም እንደዚያው ያደርጋል። ትክክለኛ ያልሆነ መረጃ ከሰጠ በሰውዬውና ቤተሰቡ ህይወት ላይ ፈረደ ማለት ነው። ስለዚህ በዛ እልም ያለ በረሃ ውስጥ እያንዳንዱ አፋር የሚሆነውን፣ የሚያጋጥመውን፣ የቱ ጋ ምን እንዳለ በደምብ ያውቃል ማለት ነው።

ይህንን ፈረንጆቹ situational awareness ይሉታል። አሁን አሁን ግን ከባድ የነበረውን የአፋሮና የሶማሌዎች ህይወት ሞባይል ስልክ የበለጠ አቃሎታል።
ትግራይ በነበርሁ ጊዜ «ዞን ሁለት» በሚባለው የአፋሮች አካባቢ ለመስክ ጥናት ሄጀ አርባ ግመል የሚጎትት የአብር አባወራ አርባውን ግመል ሰትሮ በሞባይል ስልኩ ሌላ ቦታ ላለው የጎሳው አባል መረጃ ሲያቀብልና situational awareness ሲሰጥ በአይኔ አይቻለሁ። ይህንን ለመገንዘብ የቻልሁት አፋርኛ የሚችለው ትግሬው ሾፌራችን አርባውን ግመል ሰትሮ ለረጅም ጊዜ በሞባይሉ ያወራ የነበረው አፋር ምን እያወራ እንደሆነ ጠይቄው ሌላ ቦታ ላለው የጎሳው አባል መረጃ እየሰጠ እንደሆነ ተርግሞ ነግሮኝ ነው። ሾፌራችን አጠገባችን የቆመው አፋር ወዲያ ማዶ ላለው የጎሳው አባል… በዚያ አትሂድ፣ በዚህ አቋርጥ፣ እዚያ ብትሄድ ይህ ይገጥምሀል፣ በዚህ ብትሄድ ይህንን ታገኛለህ፣ ወዘተ እንደሚለው ተርጉሞልኛል።

እስካሁን ወያኔ በህዝባችን ላይ ተነግሮ የማያልቅ ሰቆቃ ሲታደርስ ለምንድነው የረባ ራስን ነጻ የማውጣት የተባበረ እንቅስቃሴ ያልተደረገው ለሚለው መልሱ እዛ ጋ ያለ ይመስለኛል። ዘላኖቹ አፋሮችና ሶማሎዎች እንዳላቸው አይነት ትክክለኛ የሆነ የዳበረ የጋራ የሁኔታዎች ምልከታ (situational awareness) የለንም። ካለንም የተሳሳተ፣ የተዛባ ነው። ከፍ ብዬ እንዳልሁት እውነት ቢሆንም አናምነውም፤ እንጠራጠራለን። የምንጠራጠረውን ከማረጋገጥ ይልቅ ይዘነው እንቀራለን። የማረጋገጥ ፍላጎቱ ካለ ግን ለማንጠር [refine ለማድረግ] ቀላል ነው። ቀላሉ ዘዴ ማመሳከር ነው፤ ከሌላው ጋር መለዋወጥ ነው። ሁሉም ሰው «ይህ በዛ ያ አነሰ» ሳይል ያለውን መረጃ ጠረጴዛው ላይ [ፌስቡኩ ላይ ማለቴ ነው] [ስጋት ያለበት ካለ ደግሞ በውስጥ መገናኛ መስመር ለሚያምነው ሰው ሊልክ ይችላል] ከዘረገፈው የዚህ ሁሉ ሰው አይን እውነቱን ከውሸቱ ለይቶ ያወጣል። ማመሳከር ማለት ያ ነው። አፋር ውስጥ የሰውን ስም ማጥፋት ከባድ ነው። ሲስተሙ እያመሳከረ እውነቱን ያወጣዋል። ለነፍስህ ስትል ሁሉንም ስለምታዳምጥ እውነቱ ወዲያው ይወጣል። ውሸታሙ ወዲያው ይጋለጣል። ውሸቱ ሲጋለጥ ህይወት ሊጠፋውም ይችላል።

በኛ አካባቢ እንደ አፋርና ሶማሌዎች እውነቱን እያመሳከረ የሚያወጣ ሲስተም ስለሌለ ሰው ጥይት መተኮስ አያስፈልገንም። አንዱን የማንፈልገውን ሰው ልናጠፋው ከፈክለግን ያልሆነ ወሬ አንስተን «ቱስ» ብንል የፈለገ ትልቅ ሰው፤ ደግ ፍጡር ቢሆን ደብዛውን ልናጠፋው እንችላለህ። ይህም የሚሆነው ውሸት ብናወራ ስለሚወራው ነገር ስለማናመሳክር ነው። እውነት በቀላል ይገኝ ይመስል ውሸት በቶሎ እንቀበልና ስለእውነት የሚገባውን ክብደት አንሰጥም።

ያለንበትን ጊዜ መጠቀም ከቻልን ይህንን ሁሉ ችግር ማስወገድ የምንችልበት ጊዜ ላይ ነው ያለነው። የዘመኑ ቴክኖሎጂው ነገሮችን አቅሏቸዋል። ከኛ የሚጠበቀው ያለውን ሁሉ መረጃ በትክክል ማቅረብ ነው። ቴክኖሎጂውና የሰው ልጅ የእውቀት ደረጃ አንድን መረጃ እውነት እንኳ ባይሆን በቀላሉ ያጣራዋል። ቴክኖሎጂው የቀረበለትን መረጃ በተቻለ መጠን ማዛመድ፣ ማጣራት፣ ማመሳከር ይችላል።

ዘመኑን የዋጀ ቴክኖሎጂና እውቀት ከሌለን ግን የአፋሮችንና የሶማሌዎችን የመረጃ ልውውጥ ዘዴ ብንከተል ብዙውን ችግራችንን ማቃለል እንችላለን። ስለዚህ እንደ አፋሮች የሰማኸውን ነገር ሁሉ ሰማሁ ብለህ አቅርብ፤ ያየከውንም አጋራ። የሰማኸውን አየሁ ካልህ፤ ያላየኸውን አይቻለሁ ካልክ መረጃውን በከልከው ማለው ነው። የተበከለ መረጃ ሰው ርግጠኛ ሳይሆን እንዲፈርድ ያደርገዋል።

በሰለጠኑት ፈረጅኖች ዘንድ ዛሬ የአንድን መረጃ ትክክል መሆን አለመሆን በሂሳብ ቀመር የሚፈትን ነጻ የኮምፒዩትር ፕሮግራም አለ። ይህ ምናልባትም ላይመስል ይችላል። በርግጥ ይህ ፕሮግራም የሁሉን ተሳትፎ ይጠይቃል። ፕሮግራሙ swiftriver ይባላል። እውነቱን ከውሸቱ አበጥሮ ያወጣል።

ፕሮግራሙ ስለራሱ እንዲህ ይላል… «SwiftRiver is a platform that helps people make sense of large amounts of information in a short amount of time. It’s also a mission to democratize access to the tools used to make sense of data – to discover information that is authentic.»

አንድ አይነት ራዕይ ያለን ሰዎች የራሳችን swiftriver መፍጠር እንችላለን። ታዲያ የኛው swiftriver የኮምፒዩተር ፕሮግራም አይደለም፤ መረጃ የምንልክለት የኛ የሆነ ሁነኛ ሰው እንጂ። ይህ የኛ swiftriver የመረጃ ማእከል ይሆንና አጠቃላይ የመረጃ ፍሰቱን ይቆጣጠራል። ይህ ማለት ኢትዮጵያ ውስጥ ያለውን አጠቃላይ ሁኔታ በሚመለከት የመረጃ ፍሰቱን የሚቆጣጠረው ይህን አካል ካወቅን ወይንም ያን አካል እኛ ከፈጠርነው ወደፊት በማን ራዕይ እንደምንመራ ማወቅ እንችላለን ማለት ነው።

ስለዚህ በተለይ አገር ቤት ያላችሁ የመረጃ ትንሽ የለውምና በእጃችሁ ያለውን ስልክ ሳይቀር በመጠቀም መረጃ ሰብስቡ። የሰበሰባችሁትን መረጃ ደግሞ የኛ swiftriver ነው ብላችሁ ለምታስቡት ሰው ላኩ። ይህ ሰው የላካችሁትን መረጃ አደራጅቶ ፤ ትርጉም ሰጥቶ፤ሁኔታ አበጅቶ፤ መልክ አስቀምጦና ተንትኖ የዳበረ የጋራ የሁኔታዎች ምልከታ ይፈጠራል። ይህ የነጻነታችን ሞተር ነዳጅ ነው። ያየነውን፤ ያወቅነውን ወደ አንድ swiftriver የሆነ ሰው በመላክ ያለብንን ሃላፊነት በመወጣታችን ነጻ እንወጣለን።

ሁላችንም በኃላፊነት ስሜት ያለንን፣ ያየነውን፤ ያወቅነውን ሁሉ ወደ መረጃ ቋታችን ማለትም ወደኛው swiftriver መላክ ከቻልን በቀላሉ መጻኢ እድላችንን መቅረጽ እንችላለን፤ መረጃ ፍሰቱን የሚቆጣጠረው አካል የወደፊቱን ሁሉ ይቆጣጠራልና!

አክባሪያችሁ!

አቻምየለህ ነኝ!

US Embassy in Addis Ababa Supporting EPRDF in its Press release 

Addis Ababa: The U.S. Embassy is deeply concerned with the extensive violence that occurred during protests across Ethiopia this weekend in the Oromia and Amhara regions. We have noted reports that protestors and security officials have been injured or killed, Read More ...

በቋራ ያሉ የናይጄሪያ ዘላኖችና ‹ሸውሽዌ› ክፍል ፪

By Muluken Tesfaw

በቋራ ያሉ የናይጄሪያ ዘላኖችና ‹ሸውሽዌ›

ክፍል ፪

በዚህ በርሃና ጫካ ብዙ ገራሚ ነገሮች አሉ፡፡ መንደሮች በድንገት በሚነሳ ቋያ ሙሉ በሙሉ ይድማሉ፡፡ በርሜልን ጨምሮ ብዙዎቹ የሰፈራ መንደሮች በበርሃ ቋያ በየጊዜው እየወደሙ እንደገና ይሰራሉ፡፡ የበርሃ ሰው ተስፋ አይቆርጥም፤ ነገ በቋያ ቤቱ እንደሚወድምበት እያወቀ እንደገና ይገነባል፤ ይቃጠልበታል፤ ይሰራል…

በየመንገዱ ጅራታቸው የውሻ ያክል የረዘመ በጎች በብዛት አሉ፡፡ እነዚህ በጎች ‹ፈላታ› በመባል ይታወቃሉ፡፡ ፈላታዎች የናይጀሪያ ዘላኖች በጎች ናቸው፡፡ በጎቹ በዘላኖቹ ስም ፈላታ እየተባሉ ይጠራሉ፡፡ የናይጀሪያ ዘላኖች የሱዳንና የቻድን መሬት አልፈው ለምን ቋራ እንደከተሙ ለኔ ብዙ እንቆቅልሽ ነው፡፡ ነገር ግን ቋረኞች እንደሚሉት በቋራ ጫካዎች ውስጥ ፈላታዎች ከብቶቻቸውንና በጎቻቸውን ያረባሉ፡፡ እርግጥ ነው አካባቢው የግጦሽ ሳርና ውኃ ችግር ስለሌለበት ለከበት አርቢዎች ምቹ ቦታ ነው፡፡ የፈላታ ከብቶች አውሬዎች ናቸው፡፡ አበሻ ካዩ አባርረው ይዋጋሉ፡፡ ብዙ ግዜ አበሻዎች ከዛፍ ካልወጡ በስተቀር አያመልጧቸውም፡፡ ነገር ግን አበሾች የፈለታዎችን ከብቶች በጥይት በመምታት እንደሚወስዱባቸው ሰምቻለሁ፡፡ የፈላታ በጎች ተራብተው በድፍን ቋራና መተማ በብዛት አሉ፡፡ መልካቸው ነጫጭ ሲሆን ጸጉር የላቸውም፡፡ ጅራታቸው ረጅም ነው፡፡ ሥጋቸው ቆንጆ ነው ሲሉ ሰምቻለሁ፡፡ እርግጥ ነው የሔድኩበት ቀን አርብ በመሆኑ የበግ ሥጋ አልበላሁም፡፡

ወደ ጫካ አንድ ሰው ጂፒኤስ ሳይዝ ከሔደ የመጥፋት እድሉ ከፍተኛ ነው፡፡ በተለይ ደግሞ አዲስ የመጣ የመንግሥት ተቀጣሪ ከሆነ መስክ ብቻውን መሔድ የለበትም ይላሉ፡፡ ወደ ጫካው ከሔደ በኋላ በርሃው ሕሊናውን ያነሆልለዋል፡፡ በበርሃ ሕሊናን የመሳት ሒደት ‹ሽውሽዌ› ይባላል፡፡ ሽውሽዌ የያዘው ሰው አቅሉን ስቶ ከመጓዝ ውጭ ወደየትና እንዴት እንደሚሔድ አያውቅም፡፡ በዚህ በርካታ ሰዎች ጠፍተው ቀርተዋል አሉ፡፡ ‹አሉ› የምለው ሰዎች በነገሩኝ መሠረት ስለምነግራችሁ ነው፡፡ በነገራችን ላይ ይህች ሽሽዌ የምትባል ‹ነገር› አንዳች መለኮታዊ ነገር ይኑራት አይኑራት የሚታወቅ ነገር ያለ አይመስለኝም፡፡ እርግጥ ብዙ ሰዎች እንደ ሰይጣናዊ ሥራ የሚቆጥሩት አሉ፡፡ አንዳንዶች ደግሞ የአየር ንብረቱ ሞቃታማ መሆን የሰውነታችን ሥነ ሕይወታዊ (ፊዚዎሎጅካል) ሥራ ስለሚያወከው አእምሯችን በአግባቡ ሥራውን ማከናወን ያቅተዋል፡፡ በዚህም አቅጣጫ የመለየት ችግር ይገጥመናል የሚሉ አሉ፡፡ ነገር ግን የትኛው ትክክል እንደሆነ የተሰራ ጥናት አላየሁም፡፡ አቅጣጫ ሲጠፋ በአካባቢው የሚኖሩት ጉምዞች አቅጣጫን ለማወቅ የሚሆናቸው የለም፡፡ አንድ ጊዜ እንዲህ ሆነ አሉ፡፡ አንዲት ግብርና ተመድባ የመጣች ሴት ወደ ጫካው የገጠር አካባቢ ትሔዳለች፡፡ ብዙ እንደተጓዘችም ሽውሽዌ ትይዛታለች፡፡ ያኔ ወደየት እንደምትሔድ ሳታውቅ ብዙ ከገለጎ (የወረዳው ከተማ) ርቃ ሒዳለች፡፡ በዚህም ከፈላታዎች እጅ ትገባለች፡፡ እንደነገሩኝ ከሆነ ይህች ልጅ ፈላታዎችን አግብታ እርሷም ዘላን ሆና በመኖር ላይ ነች፡፡

ፈላታዎች ሴቶችን ጠልፈው ወይም ሽውሽዌ ከወሰደላቸው መቼም አይለቁም፡፡ በዚህ የተነሳ ይህች ሴት አንዳንዴ ለዘመዶቿ ደብዳቤ ከመጻፍ የዘለለ ከጫካ ውጭ ያለውን ዓለም በሽውሽዌ ከተጠለፈችበት ጊዜ ጀምሮ አይታው አታውቅም፡፡ ለማምለጥ ብትሞክር በፈላታዎች ጥቃት ስለሚደርስባት አስባም የምታውቅ አይመስልም፡፡ ፈላታዎች ብዙም ልብስ መልበስ የለመዱ አይደሉም፡፡ በሬዎቻቸውም ሆነ እነርሱ የማሽተት ኃይላቸው ከፍተኛ እንደሆነ ይነገራል፡፡ አደጋ ከመጣባቸው አሊያም አበሻ እየቀረባቸው መሆኑን ከብዙ ኪሎ ሜትሮች ርቀት አውቀው ይርቃሉ፡፡ እነዚህ ሰዎች አእዋፍም የሚታዘዟቸው ይመስላል፡፡ ወደ እነርሱ እየቀረበ ያለው ሰው ይሁን ሌላ አንበሳ ሁሉንም አእዋፍ ሊነግሯቸው እንደሚችል የወሬ ምንጮቼ ያረጋግጣሉ፡፡

የአካባቢውን ማኅበረሰብ ወባ፣ እባብና ሽውሸዌ ያጠቁታል፡፡ መርዛማ የበርሃ እባብ አለ፡፡ በእጽ የሚከላከሉት ሰዎችም አሉ፡፡ እርግጥ እባብ የሚከላከሉበት እጽ ከሱዳን አስማተኞች የተገኘ ነው አሉ፡፡ አዲስ አበባ እባብ ስለሌለ ጥበቡን ማወቅ እንጅ እጹን አልፈለግኩትም፡፡ ስለዚህ ይዤ አልተመለስኩም፡፡ ጥበቡንም አልቀሰምኩም፡፡ ደሞስ መሥራት አለመሥራቱን ሳላረጋግጥ እንደኔ ዓይነት ቶማስ (ተጠራጣሪ) እንዴት ይዞ ይመጣል? ሽውሽዌ ብዙ ሰው ታጠቃለች፡፡ አንድ ጊዜም እንዲሁ ከቋራ ወረዳ ወደ ገጠር የተላኩ አምስት ያክል ባለሙያዎች በሽውሽዌ ይጠቃሉ፡፡ ሕሊናቸው ነሁልሎ የሚሔዱበትን አቅጣጫ ሳቱ፡፡ ሽውሽዌ የተጠቃ ሰው ያለ አቅጣጫው ኃይሉ እስከሚያልቅ ድረስ መጓዝ ነው፡፡ የእነዚህ ባለሙያዎች ኃይል አልቆ ኖሮ ወደቁ፡፡ ወዳጆቻቸው ለመፈለግ ሞከሩ፡፡ ሊገኙ አልቻሉም፡፡ ከረጅም ጊዜ በኋላ ለሌላ መስክ (ፊልድ) የተላኩ ሰዎች በርሃ ውስጥ ወዳድቀው በክረምት ዝናብ ሣር በቅሎባቸው ተገኘ አሉ፡፡ እንግዲህ ስለ ሸውሸዌና ፈላታ ናይጀሪያውያን ካላይ ያወጋሁት በሙሉ በቋረኞች በተነገረኝ መሠረት እንጅ ከፈለታ በግ ውጭ ያየሁት አንድም ነገር የለም፡፡ እርግጥ ነው ሁሉምን ለማየት አይቻለም፡፡ ደግሞም አደገኞች ናቸው፡፡ ሽውሽዌን ልይ ብል ተመልሦ ይህን ሪፖርት ማን ያስነብባችኋል? ዘላኖቹንም ማግኘት ሌላው ከባድ ነገር ነው፤ ደግሞም የሚመጡበት ወቅት አላቸው እንጅ ዓመቱን በሙሉ አይኖሩም፡፡ እባብ እንኳን በእውን በናሽናል ጂኦግራፊ ሳየውም ውቃቢየ አይወደው፡፡ በወባ ለመለከፍ አንድ ቀን ማደር ይጠበቅብኛል፡፡ ሁሉንም ግን አልሻም፡፡ የሔድኩባት ፒክ አፕ ወደ ሸኽዲ ትመለሳች፡፡

ጊዜ ቢኖረኝ ኖሮ ብዙ ነገር የሚታይ ነበር፡፡ ወደ ደጋማው የቋራ አካባቢ ቴዎድሮስ ከተማ የሚባል አለ፡፡ እዚያ የአጼ ቴዎድሮስ የልጅ ልጆችና ዘሮች እንዳሉ ሰምቻለሁ፡፡ እነርሱን የማግኘት እቅድ ነበረኝ፡፡ ጊዜም ገንዘብም ስለተመናመነ ብሎም ቀጣይ ጉዞ ስላለብኝ ያን በርሃ ትቼው መመለስ ግድ ይላል፡፡ ወጣሁም፡፡ ሸኽዲ ከተማ ባጃጅ ውስጥ ያነበብኩት ጥቅስ ለአካባቢ ምቹ (ኢንቫሮንመንት ፍሬንድሊ) ነው፡፡ እንደ አዲስ አበባ ‹የሰው ትርፍ የለውም› የሚል ጥቅስ እዚህ ቦታ አይታሰብም፡፡ ትርፍ አትጫን የሚል ሕግ የለምና፡፡ ባጃጅ ውስጥ ያለው ጥቅስ ‹ጊዜን አይቶ የማይከዳ ዕውነተኛ ጓደኛ የበርሃ ጥላ ነው› ይላል፡፡ ከዚህ የበለጠ ዕውነት በዚህ አካባቢ የለም፡፡ ቀን ላይ አይቸዋለሁና፡፡

አሁን እየመሸ ነው፡፡ ጀምበር መዘቅዘቅ ጀምራለች፡፡ ወደ ጎንደር የሚሔዱ መኪናዎችም ብዙ የሉም፡፡ ወደፊት 161 ኪሎ ሜትር መጓዝ ይጠበቅብኛል፡፡ ያገኘዋት ሚኒ ባስ በዚያ ሙቀት ሰው ጥቅጥቅ አድርጋ ሞላች፡፡ ጋቢና ነበርኩ፡፡ ጋቢና ሾፌሩን ሳይጨምር ሦስተኛ ሰው ታከለልን፡፡ አይሆንም ማለት አይቻልም፡፡ ዝም ብሎ መጓዝ ነው፡፡ ገንዳ ውኃን አለፈን፤ ደረቅ አባይ፤ ነጋዴ ባህር፤ አርሴማ፣ ሰራባ፣ ጭልጋ…. ጎንደር ምሽት ሦስት ሠዓት ሲሆን፡፡ ነገ ቀጣይ ጉዞ አለ፡፡ ወደ አርማጭሆ፡፡

በላንድ ማርክ ሆቴል የተደረገው የወልቃይት ጉዳይ ስብሰባ

የአርማጭሆን ጉዞ ከመጀመራችን በፊት ግን ትናንት በጎንደር ላንድ ማርክ ሆቴል ስለነበረው የወልቃይት ጠገዴ የአማራ ብሔርተኝነት የማንነት ጥያቄ ስብሰባ የታዘብኩት ማስቀመጥ እሻለሁ፡፡ ሐሙስ እለት ላንድ ማርክ ሆቴል ስደርስ የእቴጌ ምንትዋብ የስብሰባ አዳራሽ ሞልቶ መፈናፈኛ አልነበረውም፡፡ ውስጥ ገብቼ አንዳንድ ነገሮችን ሪከርድ ለማድረግ ብሞክርም መሹለኪያ መንገድ ጠፋ፡፡ ስለዚህ የነበረኝ አማራጭ ውጭ ላይ ሆኖ በሞንታርቦው የሚነገረውን ማዳመጥ ነበር፡፡ ስብሰባውን የአዘጋጁት የጎንደርና የዳባት አገር ሽማግሌዎች ናቸው፡፡ ወልቃይት ቀድም ባሉት ጊዜያት የቆላ ወገራ አካል ሆኖ አውራጃው ዳባት ነበር፡፡ በዚህም ይመስላል የዳባት የአገር ሽማግሌዎች ከጎንደር ከተማ ጋር በመቀናጀት ስብሰባውን የአዘጋጁት፡፡ ኮሚቴዎቹ የደረሱበትና እየገጠማቸው ያለውን ነገር ሲያስረዱ ሕዝቡ ላይ የቁጭት፣ የንዴትና የተስፋ ስሜቶች ተደባልቀው ይነበቡ ነበር፡፡ በዚሁ ሰሞን በወልቃይት፣ በጠገዴና በኹመራ አካባቢዎች ለሠፈራ ከመጡት የትግራይ ተወላጆች በተጨማሪ በመኪና እየተጫኑ እየመጡ ‹‹ያልተመለሰ የማንነት ጥያቄ የለንም፤ ጸረ ሰላም ኃይሎችን አንታገስም…›› ወዘተ የሚሉ የማወናበጃና የማስፈራሪያ መፈክሮች በሰፊው የመንግሥት መገናኛ ብዙሃን ሽፋን ሰጥተዋቸው ሲስተናገዱ ሰንብተው ነበር፡፡ ነገር ግን የአማራ ተወላጆች ነን ላሉት እንኳንስ ሰላማዊ ሰልፍ ሊፈቀድ ቀርቶ የቤት ውስጥ ስብሰባም ተከልክለዋል፤ አማርኛ ሙዚቃ እንዳያደምጡ ተደርገዋል፡፡ አልፎም ወደ አገራቸው ለመሔድ ኬላዎችን ተሸለክልከው ነው፡፡

የማንነት ጥያቄ አስተባባሪ ከሆኑት መካከል ኮሎኔል ደመቀ የሚባሉት ይህን አስመልክተው ሲናገሩ ‹‹የእነርሱን ትግሬነት እኛ አልካድንም፤ እኛ የምንለው የእኛም አማራነት ይታወቅ ነው፡፡ አማራ የሆነ ሰው እንዴት በግዴታ ትግሬ ሊሆን ይችላል? በግዴታ እንዴት ማንነት ሊሰጠን ይችላል? እኛ እኮ በትግርኛ መርዶ ሰምተን በአማርኛ የምናለቅስ ነን፤ በትግርኛ የሰርግ ጥሪ ተላልፎልን በአማርኛ የምንዘፍን ሕዝብ ነን፡፡ ሕወሓት ጭቆና ወደ ጫካ አስወጣኝ ብሎ እኛ ላይ ያልፈጸመው በደል የለም፡፡ አማራ ነን ብሎ መናገር ምንድን ነው ጸረ ሰላም የሚያስብለው? ጠመንጃ መያዝ ለወልቃይት ሕዝብ ተራ በጣም ተራ ነገር ነው፡፡ ሆኖም ይህ የሚጠቅም ነገር ስላልሆነ በሕገ መንግሥቱና በሰላማዊ መንገድ ብቻ ጥያቄያችን እየቀርብን ነው፡፡ ይህ ጥያቄ የወልቃይት ብቻ ሳይሆን የመላው አማራ ነው፡፡ በእኛ ላይ የሚደርሰውን ግፍ ለማውገዝ የግድ አማራ መሆን አይጠበቅም፡፡ ትግሬዎች ራሳቸው ሕወሓትን በቃህ ሊሉት ይገባል›› በማለት በሰፊው አብራሩ፡፡ አቶ አታላይ ዛፌ የተባሉም በወልቃይት ሕዝብ በተለይ ደግሞ በሱዳን ወታደሮች እየተወሰዱ ስላለቁት የአማራ ወጣቶች፣ በሕወሓት ባለሥልጣናት ስለተደፈሩት ሴቶችና ተማሪዎች፣ ግሕንብ የምድር እስር ቤት ውስጥ ስላለቁት ወልቃይቴዎች በሰፊው ሲዘረዝሩ አንዳንዶች ያለቅሳሉ፤ ሌሎች ደግሞ ያጨበጭቡ ነበር፡፡ ፍጹም ድብልቅልቅ ያለ ስሜት፤ በቃ ደስታና ሀዘን፣ ተስፋና ተስፋ መቁረጥ፣ የዋህነትና በቀል፣ የአንድነትና የልዩነት…. ስሜቶች በአንድ ሰው ገላ ላይ ሳይታዩ አልቀረም፡፡

አንድ ስሙን ሳልሰመው ያለፈኝ የወልቃይት ተወላጅ ሁለቱን ወንድሞቹን የሕወሓት የጸጥታ ቡድኖች ወስደው እንዴት አሰቃይተው እንደገደሉበት ምስክርነቱን ሊሰጥ ማይክራፎኑን (የድምጽ ማጉያውን) ተቀበለ፡፡ ግን አልቻለም፡፡ ምንም እንኳ ግፉ የተፈጸመው ከዐሥር ዓመታት በፊት ቢሆንም አሁንም ድረስ በሐዘኑ ልቦናው እንደተሰበረ ነው፡፡ ሊናገር ሲል ትናገው መከፈት አልቻለም፡፡ በዐይኑ እንባ ፈሰሰ፡፡ ድምጹ ተቆራረጠ፡፡ ብዙ በጣም ብዙ በስብሰባው የነበሩ ሰዎች ዝም ብለው ማዳመጥ አልቻሉም፡፡ የሰዎች ኪስ ሲንኮሻኮሽ ይሰማል፡፡ ሶፍት ወይም ማኅረም ፍለጋ ነበር፡፡ የዛሬ ዐሥር ዓመት የተገደሉ ሰዎች ዛሬ መርዶአቸው የተረዳ መሠለኝ፡፡ ወንድ ልጅ ሲያለቅስ ማየት አልወድም፡፡ ቀረጻ ላይ ነበርኩ፡፡ እንባየ ተናነቀኝ፤ ታገልኩት፤ አልቻልኩም ፈሠሠ፡፡

ግለሰቡ ወንድሞቹን ከእናታቸው ነጥለው ወስደው አሰቃይተው ገድለውበታል፡፡ እርሱም አገር አለኝ ብሎ ተመልሶ አያውቅም፡፡ እንኳን ወልቃይት ሊሔድ ቀርቶ ጎንደር ኹመራ መውጫን ወለቃን አልፎ አያውቅም፡፡ በሐዘን የተሰበረ ልብ ይገርማል፡፡ በወልቃይት ሕዝብ ላይ ሕወሓት የፈጸመው ግፍ በቀላሉ ተነግሮ እንደማያልቅ ለመረዳት ችያለሁ፡፡ ሰዎች ተገድለው በአዲ ረመጥ ከተማ በመኪና ላይ ተጭነው ለሕዝብ መቀጣጫ እንዲሆኑ እንደ ደርግ የቀይ ሽብር ሰለባዎች በዚህ ዘመን የተፈጸመው ከወልቃይት ሕዝብ ውጭ የትም አይኖርም፡፡ አማራ በግዴታ ወደ ትግሬነት የተቀየረው ከወልቃይት ሕዝብ ውጭ በአገራችንም በዓለማችንም አይኖርም፡፡ እውነታው ይሔ ነው፡፡ ከሌሎች የአማራ ክልል አካባቢዎች እኛም ጋ መጥታችሁ ጉዳዩን አስረዱን የሚሉ ጥያቄዎች ብዙ ነበሩ፡፡

ጎንደር ስሔድ ምሽት ላይ ብዙ ጊዜ ወደ አጼ በካፋ የባህል ምሽት ማዝገሜን አልተውም፡፡ ጥሎብኝ የዚህ የባህል ምሽት እወደዋለሁ፡፡ የዛሬው አካሔዴ ግን ለመዝናናት እንዳልሆነ ብናገር ተአማኒነት ስለማይኖረው ብዙም ምክንያት ማቅረብ አልሻም፡፡ ብዙ ዜጎቻችን በርሃብ ጠኔ የሚበሉትን አጥተው እየተቸገሩ እንደሆነ አውቃለሁ፡፡ ይህንንም አይቻለሁ፡፡ በሰፊው ወደፊት ስለምሔድበት አሁን አልቀላቅልም፡፡ ቀን ላይ በወልቃይቶች ላይ የደረሰውን ስሰማ በእውነቱ እድሜ ልኬን በሐዘን የምኖርም መስሎኝ ነበር፡፡ ነገር ግን የሰው ልጅ ጠንካራ ፍጥረት ነውና የሐዘን ብዛት አጥንቱን አይሰብረውም፤ የመደሰቻ ሕዋሳቱን አያደነዝዝም እንጅ ትንሽ ብቻ በቂ ነበር፡፡ የሆነው ሆኖ አዝማሪ ምን አለ ለማለት ነበር የገባሁት፡፡

ተንኮለኛው ጋዜጠኛ ተስፋየ ገብረ አብ አንድ ጊዜ ጎንደር ሒጄ ሰማሁት ያላቸውን የአዝማሪ ግጥሞች አስታወስኩ፡፡

ጎንደር አገር ጠፍቶ ሲፈለግ ሌሊት

ቀን ታዲሱ ጋራ ሲሔድ አየሁት፤

በረከት አገሩ ስለናፈቀው

ዳሸን አናት ሆኖ አስመራን አየሁ፡፡

እነዚህን ግጥሞች ጎንደር በሔድኩ ቁጥር አዝማሪ ለአዝማሪ ቤት እየዞርኩ ልሰማቸው ፈልጌ አልተሳካልኝም፡፡ ግን የጎንደር አዝማሪ ከእነዚህ በላይ የግጥም ቅኔዎች ማሽሞንሞን ይችላል፡፡ ለምሳሌ ይህን ግጥም በሕሊናችሁ በማሲንቆ አጃቢነትና በመረዋ የቡርቧክስ አዝማሪ ድምጽ ስሙት (ቡርቧክስ ከጎንደር ከተማ 40 ኪሎ ሜትር ያክል የሚርቅ ማክሰኝት የምትሰኝ ከተማ ወደ በለሳ መውጫ በኩል ያለ የገጠር ቀበሌ ሲሆን የበርካታ አዝማሪዎች ቀዬ ነው)፡፡

ኧረ አገሬ ጎንደር ሸንበቆው ማማሩ፣

አገሬ ወስከንቢት ሸንበቆው ማማሩ፤

ኧረ አገሬ ቋራ፣ መተማ አርማጭሆ ሸንበቆው ማማሩ

አገሬ ወልቃይት፣ ቃፍታና ኹመራ ሸንበቆው ማማሩ፣

ቆርጠው ቆርጠው ጣሉት ለም-አገር እያሉ!

አዝማሪው አገሩን በሸንበቆ መስሎ ለም ለም የሆነው ሁሉ ተቆርጦ አንድም ለሱዳን አሊያም ለታላቋ የትግራይ ሪፐብሊክ ምስረታ መወሰዱን በቁጭት ነው በቅኔ የሚገልጸው፡፡ የሆነው ሆኖ በዚያ ቀን አብዛኛው በበካፋ የባህል ቤት ሲዘፈን ያመሸው ስለወልቃይት ነው፡፡ አንድ ራሰ በራ ድምጸ መረዋ አዝማሪ አለ፡፡ የድምጹ ነገር ወፍ ከሰማይ ያወርዳል፤ ወይንም በአገራችን አባባል ነብር ይጠራል፡፡ የፋሲል ደመወዝን ‹‹አረሱት መተማ፣ አረሱት ኹመራን የውም የእኛን እጣ፣ እነርሱ ምን ያርጉ ከእኛ ሰው ሲታጣ›› ያለ ጊዜ የምድር ቤት ውስጥ ያለው አዳራሽ በጩኸት ተናወጠ፡፡ መቼም በጩኸት ከኢያሪኮ ከተማ ውጭ የፈረሰ ግንብ አልሰማሁም እንጅ ያን እለት የነበረው ጩኸት ከዚህ ላይ ለመግለጽ ቃላት መፈለግ ግድ ይለኛል፡፡

አዝማሪው ያዘምራል፡፡ እንዲህ በማለት

ኧረ አገሬ ጎንደር ሰሜን ጃናሞራ ወልቃይት ጠገዴ፣

ለራበው እንጀራ ለጠገበው ጓንዴ!

ወደ መድረክ ሰው ሁሉ መቶ ብር መወርወር ጀመረ፡፡ በዚያ ምሽት ቤቱን አይቶ የማያውቅ እንግዳ ሰው ቢገባ የቤቱ ሕግ መስሎት መቶ ብር እንደሚወረውር በእርግጠኛነት መናገር እችላለሁ፡፡ መድረክ አካበቢ ወደ አዝማሪው ስመለከት ውር ውር የሚሉ አረንጓዴ ቢራቢሮዎች ባለማሲንቆውን ሸፍነውታል፡፡ አዎ ቢራቢሮዎች አይደሉም፤ የባለ መቶ ብር ኖቶች እንጅ፡፡ ከዚህ ቤት ውስጥ የታመቀ ብሶት ፈንድቷል፡፡ የተጠራቀመ ቁጭት ፈሷል፡፡ ወጣቱ ደሙ ፈልቷል፡፡ ባርነትን በቃህ የሚል ይመስላል፡፡ ማንም ይህን የተናገረ የለም፤ እኔ ግን እያንዳንዱ ሰው ፊት ላይ ያለውን ስሜት አንብቤዋለሁ፡፡ ሊመርጅ የገባው የደህነንቱም ሰው ስሜት ቢሆንም!!

እስኪ አንድ ሰው እስክስታ እየመታ ሲያነባ፣ ግማሽ ፊቱ የብርሃን ጸዳል ወርሶት ግማሹ ግን የዳመነ ሲሆን፣ ውስጡን በነገር ሞልቶ መተንፈስ አልችል ሲል፣ ሁለት ፍጹም ተቃራኒ ስሜቶች በአካላቱ ላይ ሲነበቡበት ያያችሁት ሰው አለ? ወይስ ይህ ስሜት ገጥሟችሁ ያውቃል? እኔ በዚያ ቤት ውስጥና በዚያ ሰዓት ያየሁት ግን ይህ ነው፡፡ ቤቱን ሁለት ፍጹም ተቃራኒ መናፍስት ወርሰውት አምሽተዋል፡፡

የሚቀጥል

Petition Letter to UN Secretary General: Ethiopia and Sudan border demarcation

Click here to Sign ለመፈረም ይህን ይጫኑ

(This petition do not recommend donation! Your donation will help keep iPetitions running. This is not a donation to the person or organization whose petition you just signed.)

Petition Letter to UN Secretary General: Ethiopia and Sudan illegal border demarcation

December 19, 2015

H.E. Mr. Ban Ki-Moon
United Nations Secretary General
1st Avenue, 46th Street
New York, NY 10017

Your Excellency:

We the undersigned Ethiopian political parties and civic organizations have the honor to bring to your attention certain developments which do not augur well for the maintenance of peace and security between Ethiopia and the Sudan. Given that sovereignty lies with the Ethiopian people (and state) rather than with a regime, we feel compelled to put all responsible states and international organizations on notice that the long-term interests of the peoples of Ethiopia and the Sudan are being compromised to advance the interests of the elites who have forcibly usurped the power of the state.

Your Excellency will recall that, almost two years ago, several political parties and civic society organizations had the honor to register with your office a strong protest against a secret border deal that the dictatorial governments of both countries had concluded. Although the exact details of the deal are still shrouded in secrecy, the media in both countries have recently reported that the Ethiopian Prime Minister and the Sudanese President have made public their intention to demarcate the common boundary between the two countries on the basis of that deal.

We wish to recall that the respective territorial limits of both countries were defined by treaty at the turn of the 20th century. The 1902 Treaty provided that the line delimited therein must be demarcated by officers of the two governments. If and when the decisions and recommendations of the Joint Commission were accepted by the two governments, each side was then to undertake to explain the boundary line to their respective citizens.

This, however, did not occur. Instead, Major Gwynn alone, representing Great Britain as the colonial power then administering the Sudan, travelled the whole frontier ( about 950 miles) in the space of just a few months in 1903 and purported to demarcate the boundary. In this demarcation, the line Gwynn actually marked out departed from that marked on the map attached to the Treaty in several places for reasons which he alone deemed adequate. In the event, the reasons for the departure were all self-serving and unsurprisingly ended up favoring the Sudan to Ethiopia’s detriment.

It would be carrying coal to Newcastle to point out to Your Excellency that an arbitrary and unilateral demarcation line carried out by a colonial officer a century ago cannot bind the Ethiopian government. It is precisely for this reason that more than four successive Ethiopian governments prior to the current one have rightly and consistently rejected initially British and subsequently Sudanese entreaties to give the boundary line official legitimacy. As early as 1924, Emperor Haile Selassie, when he was still Regent of Ethiopia, declined to accept Gwynn’s unilateral acts, calling on the British government instead to demarcate the frontier by a joint Anglo-Ethiopian commission on the basis of the 1902 Treaty. In calling for such a commission, he minced no words in pointing out to the British Prime Minister of the time, Mr. Ramsey MacDonald, the fact that the frontier had not been demarcated in accordance with the 1902 Treaty. Successive Ethiopian administrations have uniformly maintained this position.

Recently, however, Sudan’s fortunes have improved dramatically with the apparent decision of the quisling government ruling Ethiopia today to accept Gwynn’s line as the basis for a fresh marking of the boundary on the ground. The decision to give legitimacy to the Gwynn line is widely interpreted by the Ethiopian public as a backroom deal intended as a quid pro quo for the Sudan to deny support for the opponents of the current Ethiopian regime. For the Sudan, the Gwynn line offers a vast expanse of territory that historically and under the 1902 Treaty legally belongs to Ethiopia. In return for acquiring Ethiopian territory, the Sudan has pledged that its territory shall not be used by Ethiopian political movements seeking to bring about democratic change in their country.

The rub, however, is that the decision to demarcate the boundary on the basis of a one-sided, outdated, unilateral and illegal arrangement is sure to be a continuing and prolific source of friction and conflict between the sisterly peoples of the two countries and their governments. An arrangement contrived by the extremely narrowly-based, illegitimate, and hated government of Ethiopia and the equally discredited government of the Sudan, led by a war criminal according to the International Criminal Court, will not and cannot stand the test of time.

We have it on good authority that the impending demarcation will deviate from boundary line as defined by the Treaty. Such a boundary will never be accepted by the vast majority of the Ethiopian people. That this is the position of the Ethiopian people has been made manifest by the numerous public demonstrations and press releases, at home and abroad, put out by virtually all political parties, civic organizations, and prominent intellectuals and elders. More importantly, the Ethiopian communities in the border areas who stand to lose their ancestral lands have already put up a stiff resistance in defense of Ethiopian territory and in rightful defiance of the current government’s actions.

As such, it defies common sense to believe that the demarcation line concocted by the two governments will stand the test of time as a final boundary. Quite to the contrary. The effort should be considered as laying a land mine with great potential to destroy relations between the two countries when the shelf life of the current rulers expires. And expire it will, sooner than the leaders are able to realize for they have been blindsided by greed and power.

Your Excellency knows the Horn of Africa is a region already plagued by extreme insecurity and instability, owing among other reasons, to its location astride the Red Sea, its proximity to the conflict- ridden Middle East, and the rivalries of great and aspiring powers alike arising from their desire to control the Nile basin and to exploit the natural resources of the region. Sadly, the Al-Bashir government has become the gateway and proxy for some of these powers and is intent on leveraging its friendly relations with Ethiopia’s historic enemies to obtain undue territorial concessions. The territories it seeks to acquire happen to be extremely fertile and close to Ethiopia’s major river systems, which it will then dole out to rich investors from the Middle East.

Recent developments along the Ethio-Sudanese border are harbingers of what we fear will come to define relations between the peoples of the two countries. Just a few months ago, thirty-three Ethiopians were taken prisoner by the Sudanese forces and a further eight Ethiopians were abducted from the border region by Sudanese militia and cruelly slaughtered like sheep near the Sudanese town of Gallabat. Following this massacre, the border has witnessed a rash of clashes between Ethiopian citizens and Sudanese militia as well as citizens. The Sudanese Ministry of the Interior has claimed that sixteen Sudanese civilian were killed and seven abducted in October by armed Ethiopian groups in reprisal raids. Needless to say, this cycle is likely to escalate with the implementation of the demarcation plan.

The feckless and illegitimate government of Ethiopia has chosen to sweep news of these clashes under the rug. Sudanese media, however, have carried several candid and strident interviews including, for example, with the Sudanese Ambassador to Ethiopia revealing the seriousness of the deteriorating situation on the border. The ambassador’s interview confirms our worst fears. Many innocent citizens of both countries have lost their lives and properties as a result of the rising tension on the border. Incredibly, however, the Ambassador seeks to blame the tension squarely on the shoulders of what he refers to as “the neighboring region’s government” – a thinly- veiled reference to the so-called Amhara Regional State- which he accuses of opposition to the demarcation on the basis of the Gwynn line. Yet, the planned demarcation is not confined to just the territory of the Amhara Regional State but extends to the entire frontier between Ethiopia and the Sudan. Therefore, since the boundary question concerns an issue of Ethiopian- not regional – territorial sovereignty, it is bound to involve the entire nation. Ethiopia’s history is replete with examples of its citizens coming together whenever the country’s territorial sovereignty is threatened.

We recognize that our legal standing to lodge complaints of this nature to Your Excellency is somewhat hampered by current international norms. Yet, in as much as festering border problems so often lead to conflicts between states and/or their citizens and since one of the principal purposes of the United Nations is to maintain international peace and security, we believe that it is entirely appropriate for the Secretariat of the United Nations to apprise itself of the current situation on the Ethio-Sudan border.

The border situation has all the elements and hallmarks of a brewing conflict which calls for Your Excellency’s attention. Some may indulge the hope that as long as the current governments of Ethiopia and Sudan are in agreement as to the basis on which the border is to be demarcated there would be little or no threat to the peace and security of the region. That view is in error. Because the current government is wholly unrepresentative of the views and interests of the Ethiopian people and is bereft of any semblance of legitimacy, its commitments and agreements do not carry weight with the people.

The Ethiopian people view the government’s decision to demarcate the boundary on Sudan’s terms as nothing less than a sellout. If the demarcation goes as planned, thousands of people all along the frontier will be uprooted from their homes, farms and investments, a result they will not take lying down. Ethiopians demand that the proposed demarcation of the boundary line be effectuated in compliance with the provisions of the 1902 Treaty. Anything short of that which is concocted as a political expedient for the ruling clique to prolong its power by ceding Ethiopian territory will never be honored by the Ethiopian people and is bound to provoke serious backlash.

In any case, we wish to go on record to affirm Ethiopia’s right to territorial sovereignty as defined by the 1902 Treaty – and not any other agreement that is reached behind the back of the Ethiopian people. We wish the UN Secretariat to know that the Ethio-Sudan border is pregnant with a situation calling for Your Excellency’s attention. We would appreciate registration of our petition with the UN offices and its circulation among member states.

Please accept the assurances of our highest consideration.

Sincerely,

1. Ethiopian Democratic Hibrehizb Unity Movement
2. Ethiopian Peoples Revolutionary Party
3. Ethiopian Borders Forum
4. Ethiopiawinnet: Council for the Defense of Citizen Rights
5. Gasha LeEthiopia
6. Gonder Hebret
7. International Women’s Organization

cc. Dr Nkosazuma-Dlamini Zuma
Chairperson of the Africa Commission
P.O.Box 3243
Addis Abeba, Ethiopia

The Government of the Republic of Sudan
C/O The Embassy of the Republic of Sudan
2210 Massachussetts Avenue
Washington, DC, 20008

The Federal Democratic Republic of Ethiopia
C/O The Embassy of Ethiopia
3506 International Drive, N.W.
Washington, DC, 20008

ለሆዳሙ አማራ የተላለፈ ጥሪ

By Achamyeleh Tamiru

ለሆዳሙ አማራ የተላለፈ ጥሪ

ወያኔ የጎንደርን መሬት ለሱዳን አሳልፎ በመስጠት አማራውን የማጥፋት ፕሮጀክቱን አጠናክሮ ቀጥሏል! ሆዳሙ አማራ ግን ይህንን እያጠፋው ያለውን የግፍ አገዛዝ 35ኛ ዓመት ውልደትና የአማራውን የእልቂት አመታት ድል ባለ ድግስ ሲያከብር «አይ አማራ፤ ያን ሁሉ አማራ የጨረሰን ስርዓት፣ ሊያጠፋው የታገለውንና መንግስት ከሆነም በኋላ እያጠፋው ያለውን ቡድን ልደት እንዲህ ድል አድርጎ ይደግስና ያክብር» እየተባለ ልክልኩን ሲነገረው ሰንብቷል። ይህም ሲያንሰው ነው! ሆዳም የሆነ የጉድ ህዝብ!

የጦጣ ግንባር የምታህል የትግራይ መሬት የሆነችውን ባድሜን «ኤርትራ ልትወስድብን ነው» ብሎ ወያኔ ጦርነት ውስጥ ገብቶ 80 ሺህ የሚሆኑ የድሀ ልጆችን ካስጨረሰ በኋላ አለማቀፍ የድንበር ኮሚሺን ተቋቁሞ ባድመን ለኤርትራ ቢወስንም ወያኔ ግን የትግራይ መሬት የሆነውን ባድመን ለኤርትራ ላለመስጠት አሻፈረኝ በማለት እስካሁን ተቀምጦ ጅቡቲን የሚያህል የአማራውን መሬት ግን በድብቅ ለሱዳን መስጠቱ የማይቆጨው ሆዳሙ የአማራ ህዝብ ከገዳዩ ኋላ ሲጎተት ይኖራል! ዓሰብም ወሎ ስለነበረች ነው ተላልፋ የተሰጠች። አሰብ ትግራይ ቢሆን ኖሮ ከባድመ በላይ ደም ይፈሳል እንጂ ተላልፋ አትሰጥም ነበር። የሰሜን ወሎ መሬት ወደ «ትግራይ ሪፑብሊክ» የተካተተው፤ መተከል ከጎጃም ተቆርሶ ወደ ቤንሻንጉል ጉሙዝ የገባው፤ ወልቃይትና ሁመራ ከጎንደር ተቆርሶ ወደ «ትግራይ ሪፑብሊክ» የተጠቃለለው ሆዳሙ አማራ ሳያውቅ አይደለም። ይህንንና ሌላውን በአማራ ላይ የደረሰ በደል እየገጣጠመ ምስል የማይፈጥር ደንቆሮና ሆዳም ብቻ ነው።

እኔ ካሁን በኋላ ወያኔን ማውገዝ ልተው ነው። ወያኔ ዛሬ እያደረገው ካለው ውስጥ አንድም ያልታገለለት ነገር የለም። የታገለለትን ለምን አሳካህ ብሎ መውቀሱ ተገቢ አይደለም። ወያኔ ጫካ ሀ ብሎ ሲገባ ለሚመሰርተው የትግራይ ሪፑብሊክ መንግስት ጠላቱ አማራ እንደሆነና አማራ ካልጠፋ የትግራይ ሪፑብሊክ መንግስት እውን እንደማይሆን በጥቁርና ነጭ ብራና ፍቆ ቀለም በጥብጦ ማኒፌስቶ በመጻፍ ነው የበረሀ ትግሉን የጀመረው። በአስራ ሰባት አመታት የትግል ቆይታውም የትግራይን ወጣት የቀሰቀሰው፤ ቄስ መነኩሴውን ከጎኑ ያሰለፈው «አማራ ሰይጣን ነው፤ ሰይጣን ስለሆነ ይህን ሰይጣን ተረባርበን ማጥፋት አለብን» ብሎ ያነሳሳው ሰይጣኑን አማራ ለማጥፋት ነው። ታዲያ ዛሬ ወያኔ ያንን የታገለለትን አማራውን የማጥፋት ግቡን እየደረሰበት ቢመጣ ጥፋቱ ምኑ ላይ ነው? ስንት ሺ የትግራይ ወጣቶችን መስዕዋት ያደረገበት የትግል ውጤቱ አይደለም እንዴ?

ከፍብዬ እንዳልሁት ለአማራው መጥፋት ተጠያቂው ራሱ ሆዳሙ አማራ ብቻ ነው። ከጅምሩ ጀምሮ ወያኔዎች ሲታገሉ [የአማርኛ ትርጉሙ የግርጌ ማስታወሻው ላይ ይገኛል]፤

*« አማራ አድጊ፣ አማራ አሻ፣ አማራ ጉሀፍ » እያሉ እየፎከሩበት»፤

*«ገረብ ገረብ ትግራይ፣
መቃብር አምሃራይ!» በማለት ታጋዮቻቸውን ያጀገኑበት፤

*«ጎበዝ ተኻወት ተጋዳላይ ትግራይ፤
አርኪብካ በሎ ንዚ-ሃሻ አምሃራይ!
ጅግና ተጋዳላይ ስማ’እሞ ህዝባዊ ሰራዊት ስማ’እሞ………………..» በማለት እየተቀኙበት ሊያጠፉት ታፍለው ሳለ የጎንደርና የጎጃም፤ የወሎና የሸዋ ህዝብ ግን መንገድ እያሳዬ፣ «የጠላቴ ጠላት ወዳጄ ነው» ብሎ አብሯቸው እየተዋደቀ፤ ቋንጣና ቆሎ እያዘጋጀ አዲስ አበባ ሚንልክ ቤተ መንግስት ድረስ አጅቦ የሚጠፋበትን በትረ ስልጣን ያስረከበው ራሱ ሆዳሙ አማራ ነው።

ወያኔዎች ስልጣን ከያዙ በኋላም «ሆድ ሲያውቅ ዶሮ ማታ» እያለ ሊታደጉት የተነሱትን ፕሮፌሰር አስራትንና መሰል የህዝብ ልጆችን ቁጭ ብሎ እያየ በወያኔ ያስገደለው እሱ ራሱ አማራው ነው። ከዚያም አልፎ አማሮች እንደ አውሬ ባገራቸው እየታደኑ ሲገደሉ «ወያኔ ከሰራው የአማራ ክልል ውጭ ያሉ አማሮችን አላውቅም» ሲል የወያኔው ሹመኛ፣ ሆዳሙ አማራ ግን በተለመደው የሰነፍ ፍልስፍናው አይቶ እንዳላዬ፣ ሰምቶ እንዳልሰማ የሆነው ራሱ ሆዳሙ አማራ ነው።

ይህ ሆዳም ዝህብ ሊታደጉት ካብራኩ የወጡ ልጆቹን ሁሉ አሳልፎ ለወያኔ በመስጠት አስበልቶ ሲያበቃ የት እንደወደቁ እንኳ ሳይጠይቅ ገዳዩ የመለስ ዜናዊ ሲሞት ግን፣ ኩታውን አዘቅዝቆ፣ ፊቱን ፈጅቶ፣ ደረቱን እየደቃ ከእለት እስካርባ ሀዘን ተቀምጦ የጨካኙን ተስካር ድል አድርጎ ደገሰ። ዛሬ የሚጮህለት ያጣውም ጠላቶቹን አልቅሶ ሲቀብር ለተቆርቋሪዎቹ አንድ ዘለላ እንባ እንኳ በመንፈጉ ነው። ስለዚህ አማራው እያለቀ ያለው ሆዳሙ አማራ በሰራው ስህተቱ ነው። በዚህም የተነሳ ዛሬ ለራሱም ለኢትዮጵያም ሸክምና Helpless Creature ሆኗል። በየእስር ቤቱ አማሮችን ሱሪያቸውን እያስፈቱ «አማራው ሱሪውን መፍታቱን እንድታውቅ ነው» እያሉ ሲሳለቁባቸው፤ ዘሩን እንዳይተካ የአማራ ወንድ በየማጎሪያው ሲኮላሽ፤ እናቶች የሚያመክን መርፌ ሲወጉ ሆዳሙ አማራ ግን ምንም እንዳልደረሰበት አይቶ እንዳላየ የዝምታ ግርማ ውስጥ ተዘፍቆ ይኖራል።

አውቃለሁ ይህንን በመናገሬ «አድጊ፣ አሻ፣ ጓሀፍ» እያሉ በፎከሩበት፤ «ገረብ ገረብ ትግራይ መቃብር አምሃራይ» በማለት ታጋዮቻቸውን ያጀገኑትን፤ «ጎበዝ ተዓወት ተጋዳላይ ትግራይ፣ አርኪብካ በሎ ንዚ ዓሻ አምሃራይ፤ ጅግና ተጋዳላይ ስማ’እሞ ህዝባዊ ሰራዊት ስማ’እሞ………………..» በማለት ያጠፉትን ወያኔችን አንድም ያልተነፈሰ ሆዳም አማራ ሁሉ በእኔ ላይ እንደሚነሳ ይገባኛል። የአማራው ጠላት ሆዳሙ አማራ እንደሆነ ስለማቅ ግን ማንም ሆዳም እየተነሳ በበላበት ቢጮህ አይገደኝም።

ሰው የሌለው የጎንደር መሬት ግን እንዲህ እያለ ይጮሃል…..

መተማ ሁመራ ቋራም ሆድ ሲብሰው፣
ሱዳን ተሰደደ መሬቱም እንደሰው፤

የፕሮፌሰር አስራት ልጅ የሆነው የጎንደር ገበሬም ብቻውን ያለሰው ያለዘር ቢጮህ ምን ያደርጋል ብሎ እንዲህ ይላል….

በሮቼን አምጡልኝ አርጀ ልብላቸው፣
ደግሞ እንደመሬቱ ሳይቆረጥማቸው፤
መሬቱን ሲያርሱብኝ እያየሁ ዝምብዬ፣
ዘር ሳይዙ ማረስ ምን ያደርጋል ብዬ፤
እንዲህ ያለ ዘመን የተገላቢጦሽ፣
አህያ ወደ ቤት ውሻ ወደ ግጦሽ።
===================================================

የግርጌ ማስታወሻ
*«ገረብ ገረብ ትግራይ፣
መቃብር አምሃራይ!»
ትርጉም በግርድፉ:- የትግራይ ተራሮች የአማራ መቃብር ይሆናሉ

*«ጎበዝ ተኻወት ተጋዳላይ ትግራይ፤
አርኪብካ በሎ ንዚ-ሃሻ አምሃራይ!
ጅግና ተጋዳላይ ስማ’እሞ ህዝባዊ ሰራዊት ስማ’እሞ………………..» እያሉ

ትርጉም:- ጎበዝ ድል አድርግ የትግራይ ተጋዳላይ፤ ተከትለህ በለው ይህን ጅል አማራይ

* « አማራ አድጊ፣ አማራ አሻ፣ አማራ ጉሀፍ »
ትርጉም :- አማራ አህያ፣ አማራ ጅል፣ አማራ ቆሻሻ
===================================================

ለሆዳሙ አማራ የተላለፈ ጥሪ እነሆ! ይህን ዝግጅት የግድ መደመጥ ያለበት ነው። ኢሳት ምስጋና ይገባዋል! ወንድማገኝ ተባረክ!

http://ethsat.com/…/esat-tikuret-wondimagegne-discussed-wi…/

2015 Border demarcation between Sudan and Ethiopia to resume next December

(KHARTOUM) – Ethiopia’s Prime Minister Hailemariam Desalegn said that redrawing the borders between Sudan and Ethiopia will begin next month according to a previous agreement with Sudan’s President Omer al-Bashir. Sudanese president Omer Al- Bashir and Ethiopian prime minister Hailemariam Desalegn sign a series of joint cooperation agreements in Khartoum 4 December 2013 (Photo SUNA)

The post 2015
Border demarcation between Sudan and Ethiopia to resume next December
appeared first on 6KILO.com.

Clashes Erupted again on Ethiopia – Sudan border

(KHARTOUM) Sudan Tribune – Around 16 Sudanese people have been killed in an attack by Ethiopian armed groups on the joint border, a Sudanese official said on Wednesday. Repeated clashes have been erupted on the Sudanese-Ethiopian border between the ’’Shifta’’ Ethiopian armed groups and the local Sudanese farmers during the recent weeks. Sudan and Ethiopia

The post Clashes Erupted again on Ethiopia – Sudan border appeared first on 6KILO.com.

EBAC calls on the Ethiopian people to reject re-drawing of border with the Sudan

Press Statement On August 28, 2015, the Governor of Sudan’s Gedaref State, Merghani Salih “called for redrawing borders between the Sudan and Ethiopia.” This call is intended to finalize secret deals that EBAC, in collaboration with Ethiopian opposition political and civic organizations, has rejected numerous times over the past decade. Once again, we are obliged

The post EBAC calls on the Ethiopian people to reject re-drawing of border with the Sudan appeared first on 6KILO.com.